13. De taal van oplossingen

Door te (leren) luisteren kun je je personeel, collega's, klas of leerlingen beter tot hun recht laten komen.

Luis­teren is de kunst van echt horen; dat is heel wat anders dan horen wat je wilt horen. Je zoekt naar die elementen die een natuurlijke verbinding met mogelijke oplossingen tot stand kunnen brengen. Door oplossingsgerichte taal te gebruiken bevorder je de ef­ficiëntie in de omgang met de ander. De combinatie van deze vaardigheden is het krachtigste gereedschap dat een onderwijskracht kan bezitten.

13.1 Oplossingsgerichte vragen

Vragen geven antwoorden gestalte (en vice versa). Oplossingsgerichte vragen helpen oplossingen te realiseren. Dit staat, net als het denken, in scherp con­trast met vragen die zich richten op problemen; dergelijke vragen hebben de neiging de problemen te accentueren, ja zelfs aan te dikken. Het is belangrijk om je be­wust te zijn van de effecten van de formulering. Met het stellen van de vraag zet je de neus van de ondervraagde in een bepaalde richting. Er zijn diverse categorieën:

• Verduidelijkingsvragen
• Continueringsvragen
• Doelstellende vragen
• Veranderingsvragen
• Differentiatievragen
• Vragen gericht op krachtbronnen
• Uitzonderingsvragen
• Toekomstgerichte vragen
• Triangulaire of relationele vragen
• Suggestieve vragen